Vajinismus, vajinal penetrasyon girişiminde bulunulduğunda vajinal kasların istemsiz veya ısrarlı bir şekilde kasılmasıdır [1]. Bu kasılmalar cinsel ilişkiyi veya tampon yerleştirmeyi ağrılı, zor ve imkansız hale getirebilir [2]. Vulvalı bireyleri etkileyebilen iki vajinismus türü vardır: primer (birincil) vajinismus ve ikincil vajinismus [1].
Primer (birincil) vajinismus, vajinal penetrasyonun hiç sağlanamadığı ve ağrının her zaman mevcut olduğu, yaşam boyu süren bir vajinismus türüdür [1, 2]. Vulvalı bireyler bunu ilk cinsel ilişkilerinde yaşayabilirler. Ağrı, kas spazmları şeklinde olabilir ve vulvalı birey geçici olarak nefes almakta zorlanabilir. Penetrasyon girişimi durdurulduğunda semptomlar tersine döner [2]. İkincil vajinismus ise vulvalı bir birey cinsel ilişkiyi deneyimledikten sonra gelişen vajinismus türüdür. Bu, kişinin hayatının herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilen, daha önce hiç yaşanmamış bir durum olabilir. Enfeksiyon, menopoz, travmatik bir olay, tıbbi bir durumun gelişmesi, ilişki sorunları, ameliyat veya doğum gibi belirli bir olaydan kaynaklanabilir [2].
Vajinismus, fiziksel ve duygusal tetikleyiciler veya her ikisinin de neden olabileceği bir durumdur. Duygusal tetikleyiciler şunlar olabilir [2, 3, 5]:
ağrı veya hamilelik korkusu
performansla ilgili veya suçluluk nedeniyle kaygı
ilişki sorunları
tecavüz veya istismar gibi cinsel travmalar
seks tasviri veya cinsel görüntülere maruz kalma gibi çocukluk deneyimleri
Fiziksel tetikleyiciler ise [2, 4, 5],
enfeksiyon (CYBE), idrar yolu enfeksiyonları (İYE) veya mantar enfeksiyonu
doğum
menopoz
pelvis ameliyatı
yetersiz ön sevişme ve kayganlaştırıcı kullanımı şeklinde olabilir.
Vajinismusun semptomları bireylere göre değişebilir ama genel olarak
ağrılı cinsel ilişki
penetrasyonun zor veya imkansız olması
tampon yerleştirme sırasında ve jinekolojik muayene sırasında ağrı
cinsel ilişki girişimi sırasında solunum durması gibi semptomlar vajinismusun habercisi olabilir [2].
Bu belirtileri gösteren kişi doktoruna başvurmalıdır. Kişinin tıbbi geçmişi, cinsel hayatı ve yapılacak pelvik muayeneye göre belli bir tedavi planı oluşturulur. Pelvik taban kontrolü egzersizleri, danışmanlık, duygusal egzersizler, vajinal dilatörler ile egzersiz yapmak gibi birçok tedavi yönteminden yararlanılabilir [1, 2]. Vajinismusun başarılı bir şekilde tedavi edilmesi için gereken süre kişiden kişiye değişebilir.
Kaynaklar