Bu yazımızda; vajinal enfeksiyonların ne olduğundan, risk etmenlerinden, vajinal enfeksiyon türlerinden ve tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Vajinal Enfeksiyonlar
Genital sistemimiz bedenimizin içi ve dışı arasında köprü görevi görmektedir. Bu sebepten dolayı vajinal sistemimizi etkileyen enfeksiyonlar zaman zaman cinsel hayatımızı etkileyebildiği gibi günlük yaşantımızda da bize sıkıntı verebilir. Vajinal enfeksiyonlar farklı mikroplar, bakteriler, mantarlar ve virüsler sebebiyle genital yapıyı etkileyen enfeksiyon grubuna verilen bir isimdir. Bunlardan bazıları doğal olarak vajina içinde yaşamaktadır ve herhangi bir soruna sebep olmamaktadır [1].
Vajinal enfeksiyonları değerlendirirken bu enfeksiyon grubunu bir spektrum halinde ele almamızda fayda vardır. Bazen hafif seyreden bir enfeksiyon gerekli tedavi uygulanmadığı takdirde şiddetlenebilir ve ciddi bir boyuta ulaşabilir.
Çoğu vulvalı birey hayatının bir döneminde genital enfeksiyon sorunlarıyla karşılaşmaktadır. Vajinal enfeksiyon belirtileri çoğu zaman vajina ya da vulva etrafında kaşıntı, yanma, acı veya kötü koku olarak kendini göstermektedir [1]. Bazı enfeksiyonlar cinsel temas yoluyla bulaşabildiği gibi sıklıkla karşılaştığımız diğer enfeksiyonların ortaya çıkması uygunsuz hijyen koşullarından, ilaç kullanımından veya hormonal dengesizlik gibi başka sebeplerden kaynaklanabilir [1].
Vajinal Enfeksiyona Sebep Olan Faktörler
Sağlıklı bir vajina içerisinde laktobasil olarak adlandırılan mikroorganizmalar barındırmaktadır. Bu mikroorganizmalar vajinayı genellikle enfeksiyona sebep olabilecek bakteri ve mikroplardan korumakla sorumludur [1]. Ancak bazen yanlış hijyen uygulamaları, gebelik ve ilaç kullanımı gibi faktörler vajinanın doğal ortamını bozabilir ve enfeksiyonlara sebep olabilir. Vajinal enfeksiyonların risk etmenleri şu şekildedir:
Kimyasal madde içeren vajina temizleme jelleri ile yapılan vajinal duşlar
Hormonal dengesizlik (östrojen hormonunda değişiklik)
Antibiyotik kullanımı
Bağışıklığın düşmesi
Cinsel birliktelik
Gebelik ve emzirme
Vajinal Enfeksiyon Türleri
En sık görülen üç farklı enfeksiyon türü bulunmaktadır; maya enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlar ve viral enfeksiyonlar.
1. Maya Enfeksiyonu:
Vajinal Mantar Enfeksiyonu
Candida albicans adı verilen bir mantarın sebep olduğu bu vajinal enfeksiyon vulvalı bireylerde yaygın bir biçimde görülmektedir. Normal ve sağlıklı bir vajinanın florasındaki mantar ve bakteri oranı değiştiğinde, kandida adı verilen bu maya türündeki mantar enfeksiyona sebep olabilir [1, 2]. Vajinanın içinde ve dışında yanma hissi, yoğun kaşıntı, akıntı, vajina ve vulva çevresinde şişme belirtiler arasında yer almaktadır [1, 2]. Vajinal mantar enfeksiyonu genellikle oral yolla alınan ilaçlarla veya mantar enfeksiyonu durumunda vajina içine sürülmesi gereken kremlerle kısa sürede tedavi edilebilir [2].
2. Bakteriyel Enfeksiyonlar:
a. Bakteriyel Vajinozis
Bakteriyel Vajinozis (BV) vajina florası içinde doğal olarak bulunan Gardnerella Vaginalis isimli bakterilerin normalden fazla olması sonucu ortaya çıkan bir bakteriyel enfeksiyon türüdür ve vajinanın normal bakteri dengesinin değişmesine sebep olur [2]. İnce beyaz veya gri bir vajinal akıntı, balık benzeri akıntı kokusu, cinsel ilişki sırasında acı duyma, idrar yaparken yanma ve kaşıntı enfeksiyonun belirtileri arasında yer almaktadır [2]. Belirtilerin olmaması durumunda bazen tedavisiz gerileme gösterebilir [2]. Ancak belirtiler söz konusu ise o zaman doktorunuz tarafından muayene olmanız ve tedavi görmeniz gerekmektedir.
b. Klamidya
Klamidya üreme sisteminde meydana gelen bakteriyel bir enfeksiyondur [3]. Aynı zamanda cinsel temas yoluyla bulaşır. Cinsiyet fark etmeksizin herkeste görülebilecek bir durumdur. Tedavi edilmediği takdirde özellikle vulvalı bireyler açısından ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir.
Klamidya semptomları ilk başta hafif seyredebilir [3]. Bu nedenle kişi hastalığın farkına varmaz [3]. Vulvalı bireylerde anormal vajinal akıntı ve idrar yaparken yanma hissi gibi belirtiler söz konusudur [2, 3]. Penisli bireylerde ise penis ucundan akıntı gelmesi, idrar yaparken yanma hissi ve testislerin her ikisinde ya da sadece birinde meydana gelen şişlik şeklinde karşımıza çıkmaktadır [2, 3]. Klamidya aynı zamanda rektum yoluyla da bulaşan bir hastalıktır. Bunun sonucunda makatta ağrı, akıntı veya kanama gibi semptomlar gözlemlenebilir [3].
Klamidya tedavi edilmediği takdirde kısırlık, riskli gebelik, erken doğum ve pelvik inflamatuar hastalık (PID) gibi sorunlara yol açmaktadır [3]. Klamidya antibiyotiklerle tedavi edilebilen bir hastalıktır. Verilen ilaçların doktor kontrolü altında kullanılması ve zamanından önce bırakılmaması çok önemlidir.
c. Gonore (Bel Soğukluğu)
Neisseria gonorrhoeae adlı bir bakterinin sebep olduğu bir enfeksiyon çeşididir [4]. Cinsel yolla bulaşır. Üreme sistemlerindeki mukozayı olumsuz yönde etkiler [4]. Gonore enfekte bir partnerle gerçekleşen cinsel temas yoluyla bulaşabilen bir hastalıktır. Gonore vücutta herhangi bir belirtiye yol açmayabilir [4]. Ancak bazı çeşitli semptomları bulunmaktadır.
Vulvalı bireylerde meydana gelen belirtiler vajinal enfeksiyon ile karıştırılabilir [4]. Başlangıç belirtileri olarak idrar yaparken yanma, batma, zorlanma, adet dönemleri arasında görülen kanama, vajinal akıntı miktarında artış gösterilebilir [4]. Penisli bireylerde ise idrar yaparken yanma, zorlanma, penis ucundan gelen sarı, yeşil bir akıntı şeklinde karşımıza çıkmaktadır [4].
Cinsiyet fark etmeksizin rektal enfeksiyon benzeri bir tablo ile de karşılaşılmaktadır. Makatta kaşıntı, ağrı, kanama ve dışkılama sırasında ağrılı bir süreç yaşanabilir [4]. Gonore doğru ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir. Belirtiler gözlemlendiği takdirde doktorunuzla iletişime geçmeniz çok önemlidir.
3. Viral Enfeksiyonlar:
a. Genital Herpes
Viral enfeksiyonların başında herpes simpleks virüs tip 1 (HSV-1) ve herpes simpleks virüs tip 2 (HSV-2) virüslerinin sebep olduğu Genital Herpes gelmektedir [5]. Hastalığa sahip birisi ile anal veya oral yolla seks yaptığınız takdirde enfekte olabilirsiniz. Cinsel sıvılar, tükürük ve herpes yaraları ile temas etmeniz durumunda genital herpese yakalanabilirsiniz [5].
Genital herpes belirtileri kişiden kişiye göre değişir ve bazen çok hafif belirtilerle ortaya çıkabilmektedir [5]. Genellikle cinsel organlar, rektum veya ağız çevresinde kabarcıklar şeklinde kendini göstermektedir [5]. Vulvada şişme, ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik ve idrar yaparken yanma hissi belirtileri arasında yer almaktadır [5].
Genital herpes ağrılı genital yaralara sebep olabilir ve ciddiye alınması gereken bir durumdur [5]. Genital herpesi tamamen yok eden bir tedavi yöntemimi bulunmamaktadır [5]. Ancak doktor kontrolü altında verilen ilaç kullanımları ile şiddetli semptomlar hafifletilebilir ve partnerinize bulaştırma riskiniz azaltılabilir.
b. Kondilom (Genital Siğil)
HPV virüsü nedeniyle genital bölgede ortaya çıkan beyaz gri renkte olan kabarcıklardır [6]. Genital siğiller vajina çevresinde ve penis ve penisin çevresinde oluşmaktadır [6]. Genital siğiller genellikle ağrısız olurlar. Kaşıntıya sebep oldukları gibi aynı zamanda koparıldığında veya kesildiğinde kanayabilirler [6]. HPV virüsü rahim ağzı hücrelerine yerleşerek saklanabilir ve zaman içerisinde rahim ağzı kanserine sebep olabilir [6]. Genital herpes gibi genital siğili de tamamen yok eden bir tedavi bulunmamaktadır [6]. Ancak günümüzde doktorlar tarafından siğil izleri ameliyat veya lokal operasyonlar sayesinde temizlenebilmektedir.
c. Trikomonas
Trikomonas tedavi edilebilen ve çok yaygın olan bir hastalıktır [7]. Cinsel yolla bulaşır. Trikomonas, vulvalı bireylerde, penisli bireylere kıyasla daha çok görülür ve belirtileri de değişiklik gösterir [7]. Penis içi kaşıntı gibi irritasyon belirtileri, idrar veya boşalma sonrasında yanma hissi ve penisten gelen akıntı hastalığın belirtileri arasındadır [2, 7]. Ayrıca vulvada ve genital organlarda kaşıntı, yanma, ağrı, akıntı miktarında artış, idrar yaparken ağrı, akıntıda alışılmadık bir balık kokusu ve akıntının renginde yeşilimsi renk değişimi yer almaktadır [2, 7]. Trikomonas enfeksiyonu aynı zamanda cinsel ilişki esnasında da yanmaya sebep olabilir [2, 7]. Bu hastalık ilaç yoluyla tedavi edilebilir.
Vajinal enfeksiyon belirtileri gözlemlendiği takdirde alanında yetkin uzmanlar tarafından muayene edilmeniz gerekmektedir. Vajinal enfeksiyonlar tedavi edilmediği takdirde hem kişinin kendisini hem de çevresini riskli konuma getirebilir. Bu konular hakkında doktorunuz tarafından detaylı bilgilendirme almanız ve rutin kontrollerinizi yaptırmanız büyük önem taşımaktadır.
Kaynaklar
Comments