Kendimizi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korumak ve istenmeyen gebeliklerin önüne geçebilmek adına doğum kontrol yöntemleri son derece önemlidir. Bu yöntemlerin neler olduğunu bilmek güvenli cinsel birlikteliği sağlamamıza yardımcı olur. Doğum kontrol hapları, prezervatif kullanımı ya da ilaçlar doğum kontrol yöntemleri arasında yer almaktadır ve spiral de bu gruba dahildir. Spiral dünya genelinde sıklıkla tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Bu yazımızda da spiralin ne olduğundan, neden tercih edildiğinden ve türlerinden kısaca bahsedeceğiz.
Eğer doğum kontrol yöntemlerini araştırıyorsanız, spirali düşünebilirsiniz. Spiral, herkes için uygun olmasa da birçok kişi tarafından tercih edilen etkili ve güvenilir bir doğum kontrol yöntemidir. Bu avantajlarının yanı sıra aynı zamanda uzun süreli bir etkiye sahip olması da spirali ön sıralara taşımaktadır.
Spiral Nedir?
Spiral ya da bir diğer adıyla Rahim İçi Araç (RİA) rahim içerisine yerleştirilen bir aparattır [1]. Spiralin yapısı T şeklindedir ve sanılanın aksine oldukça küçük bir boyuta sahiptir. Spiral rahim içine yerleştirilerek spermlerin yumurtaya ulaşmasını ve orada döllenmesini engeller [1].
Spiral Türleri Nelerdir?
Spiralin iki farklı türü bulunmaktadır: klasik bakırlı spiral ve hormon içeren spiral [1].
Klasik Bakırlı Spiral: Herhangi bir hormon salgılamaz. Bakır, spermler için oldukça toksik bir yapıya sahiptir. Yumurtaya ulaşmalarını engeller. Bakır, doğurganlık döneminde spermleri canlı tutan servikal mukusun yapısını değiştirir ve böylece spermin yumurtaya ulaşmasını engeller [2].
Hormon İçeren Spiral: Regl dönemlerinin uzun sürdüğü ve şiddetli kanamaların söz konusu olduğu kişiler için önerilmektedir. İçerisinde bulunan progesteron hormonu miktarı sayesinde rahim duvarı incelir ve regl kanamaları hafif seyreder.
Spiral İşlemi Nasıl Uygulanır?
Öncelikle spiral işlemi kesinlikle steril ortamlara sahip klinikler, poliklinikler, hastaneler veya tıp merkezlerinde yapılmalıdır. Böylece kişinin bu süreçte herhangi bir mikrop kapma riski en aza indirgenmiş olur.
Uygulama esnasında, ince bir tüp aracılığıyla T şeklindeki spiral rahim içine yerleştirilir [1]. Bu aşamadan sonra spiralin ucundan sarkan ip rahim ağzından 1-2 cm sarkacak şekilde kesilir [1, 2]. Bu ipin bırakılmasının nedeni ise, kişinin spiralin konumu kontrol edebilmesini sağlamaktır [2, 3]. Bakır, doğurganlık döneminde spermleri canlı tutan servikal mukusun yapısını değiştirir ve böylece spermin yumurtaya ulaşmasını engeller [2].
Uygulama ardından regl dönemine benzer kramp ve ağrıların görülmesi beklenmektedir. Bu işlemden sonra vajinal enfeksiyonlara dikkat edilmelidir. Aynı zamanda regl dönemlerinde vücudun spirali dışarı atma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle regl dönemlerinde ipin kontrolü önemlidir.
Spiral işlemi sonrası doğurganlık her ne kadar kontrol altına alınmış olsa da her zaman risk olduğu unutulmamalıdır. Regl başlangıç tarihiniz gecikirse doktorunuzla irtibata geçmeyi aksatmayın.
Spiral İşlemi Kimlere Uygulanmaz?
Her doğum kontrol yönteminde olduğu gibi spiralde de bazı faktörler uygulanabilirlik açısından dikkate alınmalıdır. Eğer aşağıda belirtilen durumlar söz konusu ise, spiral işlemi uygulanmamaktadır [1]:
Pelvik Enfeksiyon Geçirenler
Rahim Ağzı Kanseri Olanlar
Hamilelik İhtimali
Olağan Dışı Vajinal Kanama
Bakır Alerjisi
Wilson Hastalığı
Meme Kanser Olan Kişiler
Spiralin Avantajları Nelerdir?
Spiral, istenmeyen gebeliklerin önüne geçmek için ideal bir doğum kontrol yöntemidir. Kolay uygulanabilir olması ve çıkarıldığı zaman doğurganlığın tekrar kazanılması mümkün olduğu için çoğu zaman sıklıkla tercih edilmektedir. Diğer faydaları şu şekilde sıralanabilir [1, 2, 3]:
Bir kere takıldığı zaman etkisini hemen göstermeye başlar.
Partnerinizle olan cinsel birlikteliğinizi etkilemez.
Emzirme döneminde risk teşkil etmez.
Uzun dönem etkiye sahiptir.
Spiralin Dezavantajları Nelerdir?
Rahim içerisine yerleştirilen spiral herhangi bir fiziksel rahatsızlığa sebep olmamaktadır [2]. Ancak kişi spiral işleminden sonra regli dönemlerinde yoğun ağrı ve kanama yaşıyorsa, bu durumda doktora başvurmalıdır. Spiralin rahim içinden kaymış olma ihtimali göz önünde bulundurularak, gereken müdahalelerin yapılması son derece önemlidir. Spiral kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar için yeterli bir önlem değildir [2]. Bu nedenle tek partnerli kişiler için daha uygun bir doğum kontrol yöntemi olarak görülmektedir [2].
Spiral uygulaması hakkında detaylı bilgi edinmek için mutlaka doktorunuza başvurun.
Kaynaklar