Rahim ağzı kanseri, rahmin vajinayı birleştiren bölgesi olan rahim ağzındaki hücrelerin anormal büyümesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Rahim ağzı kanseri, dünya çapında her yıl yaklaşık yarım milyon kadının yakalandığı ciddi bir sağlık sorunudur [1] ve dünya genelinde kadınlar arasında en sık görülen dördüncü kanser türüdür [2]. Her yıl rahim ağzı kanserinden tahmini 311.000’den fazla ölüm gerçekleşmektedir ve bu ölümlerin %85'inden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Yüksek gelirli ülkelerde, kadınların insan papilloma virüsüne (HPV) karşı aşılanmasını ve düzenli olarak taramalardan geçmesini sağlayan programlar uygulanmaktadır. Tarama, kanser öncesi lezyonların [11] kolayca tedavi edilebilecekleri aşamalarda saptanmasını sağlar [1].
Rahim ağzı kanserine sebep olan risk faktörleri arasında insan papilloma virüsüne (HPV) maruz kalma, sigara içme ve bağışıklık sisteminde işlev bozukluğu yer alır. Tedaviden kaynaklanan uzun süreli morbidite [12] yaygın olmasına rağmen, erken evre tümörleri olan çoğu kadın tedavi edilebilir [4]. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), rahim ağzı kanserine karşı en uygun maliyetli halk sağlığı önlemi olduğu için 9 ila 14 yaş arasındaki kız çocuklarına aşı yapılmasını önermektedir [5]. Farklı yaş grubundaki kadınlar için ise düzenli kontroller ve taramalar, rahim ağzı kanserinin hem mortalitesini [13] hem de insidansını [14] azaltabilir [6]. Günümüzde rahim ağzı kanserini tespit etmek için genellikle üç farklı yönteme başvurulur ve bu üç yöntem rahim ağzı kanseri taraması için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlar arasında HPV testleri, Pap Smear testi [15] ve Asetik Asit uygulaması sonrası gözlem (VIA) [16] yer alır [7].
HPV enfeksiyonu, rahim ağzı kanseri gelişimine katkıda bulunan en önemli faktör olarak kabul edilmektedir [8]. HPV testinin kontrollere dahil edilmesi ve aşı olunması, rahim ağzı kanserinden kaynaklanan morbidite ve mortaliteyi azaltmak için yüksek bir potansiyele sahiptir. [9]. HPV aşısı olmak, ilişki esnasında korunmak ve düzenli olarak kontrol yaptırmak rahim ağzı kanserine karşı alabileceğimiz önlemlerden bazılarıdır [10].
Dipnot:
[11] Vücutta birtakım hastalıkların sebebiyet verdiği doku ve organ değişimlerine denir.
[12] Tıpta bir kişinin hastalanması veya hasta olan kişiye verilen addır.
[13] Ölüm; ölümlülük. Çoğunlukla tek kişi değil, topluluk için kullanılır.
[14] Risk altındaki sağlam kişilerin belirli sürede, belirli bir hastalığa yakalanma olasılığını gösteren ölçüt.
[15] Pap smear ya da kısaca smear testi, serviks (rahim ağzı) kanseri taramasında kullanılan, henüz oluşum aşamasındaki kanseröz lezyonların teşhisini sağlayabildiği için, tedavinin başarılı bir şekilde sonuçlanmasına büyük katkı sağlayan bir araçtır.
[16] Rahim ağzına %5’lik asetik asit uygulanıp beyaz lezyonların incelenmesi ile sonuç veren bir araçtır.
Kaynaklar
Comments