Doğum kontrol yaması olarak da bilinen doğum kontrol bandı, hamileliği önlemek için deri yoluyla hormon salgılayan bir doğum kontrol yöntemidir [1]. Doğum kontrol bandı, cilde yapışan ince, kare bir yamadır. Hamileliği önlemek için hormonları deri yoluyla kan dolaşımına bırakır [2]. Bu bant tıpkı doğum kontrol hapları gibi yumurtlamayı engelleyerek çalışır ve içinde yumurtlamayı durduran östrojen ve progesteron hormonları mevcuttur [1]. Banttaki hormonlar ayrıca servikste üretilen mukusu kalınlaştırarak spermin salınma ihtimali olan yumurtalara girmesini ve ulaşmasını zorlaştırır. Hormonlar bazen rahmin astarını da etkileyebilir, bu nedenle yumurta döllenirse bile rahmin duvarına yapışması zorlaşır [2].
Doğum kontrol bandı, hamileliği önlemenin etkili yollarından biridir ve doğru kullanıldığı takdirde %99 koruma sağlar [3]. Bant, her hafta bir tane kullanılacak şekilde tam üç hafta boyunca kullanılır. Sonraki bir hafta ise bant kullanmadan geçer [4]. Bandın etkili olabilmesi için her hafta aynı gün yeni bir bant kullanılmalıdır. Kişi bandı; cildi temiz, kuru ve çok tüylü olmadığı sürece vücudunun her bölgesine uygulayabilir. Yalnızca ağrılı veya tahriş olmuş cildin, dar giysilere maruz kalacağı bir alanın ve memelerin üzerine uygulamamalıdır [4]. Bunun dışında etkili olabilmesi için bandın oda sıcaklığında ve doğrudan güneş ışığından uzakta bir yerde saklandığından emin olmak gerekir [3].
Hamileliği önlemesinin yanı sıra doğum kontrol bantlarının birçok faydası da mevcut [1]:
Şiddetli adet kramplarını azaltır.
PMS semptomlarını azaltır.
Anemiyi önler.
Kemik incelmesini sınırlandırır.
Göğüslerde ve yumurtalıklarda kistlerin oluşumunu önler.
Belirli kanser türlerini önler.
Çoğu insan için doğum kontrol bandı tamamen güvenli bir doğum kontrol yöntemidir. Bununla birlikte, doğum kontrol bandı, bazı kişilerde yan etkilere neden olabilecek hormonlar içerir. Birkaç yaygın yan etki şunlardır [1, 5]:
Göğüslerde hassasiyet
Baş ağrısı
Mide bulantısı ve kusma
Bant yerinde cilt tahrişi
Akne
İshal
Kas spazmları
Vajinal enfeksiyonlar ve akıntı.
Birçok yan etki birkaç aydan uzun sürmez. Rahatsızlık devam ederse, doktora gidilmeli veya farklı bir doğum kontrol yöntemi kullanılmalıdır [3].
Doğum kontrol bandının cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) karşı koruma sağlamadığını belirtmekte de fayda var. Kişi, CYBE bulaşma riskini önlemek için banda ek olarak her zaman bir prezervatif kullanmalıdır [1, 3].
Kaynaklar
Comments