Menstrüasyon kültürler arası farklılık göstermeyen, evrensel bir işleyişe sahip fizyolojik bir durumdur. Kadınlara yönelik yüzyıllardır süregelen tabuların oluşmasına da zemin hazırlamıştır; regli kanaması gören bir kadının “pis, temiz olmayan, kirli” gibi kelimelerle tanımlanması bu tabulardan sadece biridir. Menstrüasyon hakkında yetersiz bilgi olması ise ilkel topluluklardan bu yana birçok kültürde kadınlar için zorluklar yaratmıştır.
Bilimsel araştırmaların katkısı ile birlikte, neden regl oluyoruz sorusuna cevaplar aranmış ve günümüzde bu soruya farklı disiplinler tarafından çeşitli cevaplar verilmiştir [1]. Menstrüel sağlık alanında yapılan uluslararası çalışmalar sayesinde menstrüasyon hakkında bilinçlendirme programları ve projeleri ortaya konmuştur [1]. Menstrüasyon artık insanlar tarafından normalleşen ve sınırlamalar gerektirmeyen doğal bir süreç olarak görülmeye başlanmıştır.
Menstrüasyon Nedir?
Menstrüasyon kadın üreme sisteminde meydana gelen üreme döngülerinin bir parçasıdır. Görülen ilk adet döngüsü olan menarş ve menopoz arasında meydana gelen sürece verilen isimdir. Dünyada her kadın tarafından hayatının belli bir döneminde deneyimlenir ve kişinin sosyal, mental ve fiziksel sağlığını etkiler.
Menstrüasyon her ay periyodik olarak gerçekleşen vajinal kanamadır. Vücut bu süreçte kendini hamileliğe hazırlar. Yumurtalıklardan biri yumurta bırakır ve ovülasyon olarak adlandırılan süreç başlar [2]. Aynı zamanda meydana gelen hormonal değişiklikler, rahmi hamilelik için hazırlamaya başlar [2]. Embriyonun tutunması için, rahim (döl yatağı) iç duvarı kalınlaşır. Eğer yumurta döllenmez ve hamilelik gerçekleşmezse, progesteron seviyesi düşer, kalın tabaka kan damarları ile birlikte parçalanır ve vajinadan atılmaya başlar [2, 3]. Bu sebepten dolayı, menstrüel kanama rahimden dışarı atılan kan, mukus ve parçalanmış dokuların bir bütününden oluşmaktadır [3].
Menstrüasyon döneminde kaybedilen kan miktarı genellikle 30 ve 40 mililitre arasında değişmektedir [2]. Ancak kanama miktarı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yapılan bir araştırmaya göre, ağır geçen bir regl döneminde vücuttan dışarı atılan ortalama kan miktarı 60 mililitre civarındadır [4].
Menstrüasyon Dönemi Ne Kadar Sürer?
Menstrüasyon dönemi genellikle iki ila yedi gün sürmektedir [2]. Menstrüasyon başladığında ilk yıllar menstrüasyon süresinin uzun olması sık karşılaşılan bir durumdur [2, 5]. Ancak, yaş ilerledikçe menstrüasyon sürelerinin kısaldığı gözlemlenmiştir [2, 5]. Menstrual döngünün uzunluğu ve şiddeti de kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bazı bireyler bu süreci hafif ve ağrısız deneyimlerken, bazıları ise ağrılar ve kramplarla dolu zorlu bir süreç yaşayabilmektedir.
Doğum kontrol hapları, mevsimsel değişiklikler ve stres yoğunluğu gibi faktörler menstrual döngüyü etkilemektedir [2]. Normal menstrual döngünüzün dışında gerçekleşen durumlar için doktorunuzla iletişime geçmeniz ve durum hakkında detaylı bilgilendirme almanız büyük önem taşımaktadır.
Menstrüasyon Dönemine Eşlik Eden Semptomlar Nelerdir?
Menstrüasyon sürecinde vajinal kanama dışında deneyimlenen başka semptomlar da bulunmaktadır [3]. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Karın ve pelvik ağrısı
Bel ağrısı
Göğüslerde meydana gelen şişme ve hassasiyet
İştah artışı
İrritabilite ve duygu durum değişiklikleri
Baş ağrısı
Halsizlik ve yorgunluk hissi
Menstrual Düzensizliğe Sebep Olan Durumlar Nelerdir?
Menstrual döngü düzensizliğine neden olabilecek birçok faktör bulunmaktadır, ancak sıklıkla karşılaşılan etmenler şu şekilde sıralanabilir [2]:
Hamilelik ve Emzirme Dönemi
Yeme Bozuklukları
Aşırı Kilo Kaybı
Yoğun Egzersiz
Polikistik Over Sendromu
Prematür Ovaryen Yetmezlik (POF)
Pelvik İnflamatuar Hastalık (PİH)
Rahim Fibroidleri
Menstrüasyon hakkında merak ettiğiniz ve öğrenmek istediğiniz bilgiler için lütfen doktorunuzla iletişime geçin.
Kaynaklar